Türkiye’nin toprak havuz deniz balığı merkezi Milas’ta, yılda yaklaşık 8 bin ton balık üretimi gerçekleşiyor. 144 adet toprak havuz işletmesinin bulunduğu ilçede çipura, levrek ve sarıağız gibi türlerin yanı sıra minekop, Türk somonu, pisi balığı, fangri, mercan, sinarit, sivriburun karagöz, sarıkuyruk, trança, lagos balıkları ile karides ve mavi yengeç üretimine de başlandı. Sektör, yaklaşık 15 bin kişiye istihdam sağlamanın yanı sıra istikrarlı ve artan ihracat rakamlarıyla da Milas ve Muğla ekonomisine katkıda bulunuyor.
Milas’ta 1986 yılında başlayan ve giderek yaygınlaşan tarla balıkçılığının, tarımsal üretimi düşük verimli bölgelerde halkın başlıca geçim kaynağı haline geldiğini belirten İl Tarım ve Orman Müdürü Barış Saylak, “İlk yıllarda, tuzlu kaynak sularının yakınında kurulan küçük toprak havuzlarda, doğadan toplanan yavru balıkların büyütülmesi ile başlayan üretim, yem temininin kolaylaşması ve risk faktörünün bulunmaması nedeniyle cazip hale geldi. Havuzda balık üretimi zamanla; yavru balık üretimi, yem fabrikaları, balık ağı bakım ve onarım tesisleri, yemlemede kullanılan teknelerin imalat işleri ve üretilen balıkların ambalajlanarak işlenmesi ile yan üretim kollarına kavuştu ve bugün Milas’ta tam anlamıyla bir sektöre dönüştü.
Taban suyu yüksekliği nedeniyle zaman içinde tarımsal verimliliği düşen ve çoraklaşan Milas Avşar ve Ekinanbarı bölgelerinde yoğunlaşan toprak havuz işletmeleri, bugün itibariyle deniz balıkları yetiştiriciliğinin yanı sıra karides ve mavi yengeç gibi türler için de yaygın olarak kullanılmaya başladı. Sektör bugün üretimi ve ihracatıyla göz dolduruyor. Üstelik deniz balıkçılığına göre çok daha korunaklı ve iklim değişikliği nedeniyle sayıları artan sucul istilacı türlerden de uzak bir üretim şekli. Bugün itibariyle Milas’ta 21 adet kuluçkahane hizmet veriyor. Yılda 904 milyon adet üretim kapasitesi ile bu işletmeler, Türkiye’nin yavru balık ihtiyacının yüzde 75’ini karşılayabiliyor. Dolayısıyla toprak havuz balıkçılığını, sadece Muğla için değil, ülkemizdeki deniz balığı yetiştiriciliği için de stratejik olarak görüyoruz.” dedi.
İŞLENMEYEN TARIM ARAZİLERİNDE “ZİRAİ BALIKÇILIK”
Toprak havuzlarda üretilen balıkların, ağ kafeslerde üretilenlere göre daha açık renkte olduğunu, özellikle çipura gibi türlerin doğal besinlerden daha fazla faydalanabildiğini anlatan Barış Saylak, “Tarımsal amaçlı kullanıma çok uygun olmayan arazilerde artezyen ile elde edilen (tuzlu) yer altı suları, bazı deniz balıkları türlerinin yetiştiriciliğine uygun. Yetiştiricilerimiz zaman içinde gördü ki, toprak havuzda yetişen ve doğal balığa benzerlik gösteren çipura ve levrek balıkları pazarda yüksek fiyattan satılabiliyor. Bunun yanı sıra yem tüketiminin düşük olması ekonomik üretim imkanı sağlarken, canlı yemle de beslenebilen balıkların lezzeti de dikkat çekiyor. Zaman içinde potansiyel üreticileri cezbeden bu unsurların devreye girmesiyle birlikte Milas bugün geldiği noktada toprak havuz balık üretimi ile hem bölgemiz hem de ülkemiz ekonomisine canlılık katarken, su ürünlerinin üretim kapasitesini ve ihracat hacmini de artırıyor. Bütün bunların ötesinde bölgedeki üreticilerimizin ve halkımızın refahının artmasına destek oluyor.” ifadelerini kullandı.
Tarım ve Orman Bakanlığı olarak, kırsal kalkınmayı destekleyen ve çorak kalan tarım arazilerinden ürün alınabilmesine imkan tanıyan toprak havuzda balık yetiştiriciliğini desteklediklerini belirten İl Müdürü Barış Saylak, Milas’ta 2023 yılında 3 bin 500 ton üretim gerçekleştiren 56 işletmeye toplam 7 milyon 742 bin 794 TL. destekleme ödemesi yapıldığını kaydetti. Saylak, “Tarla balıkçılığı sadece ekonomik değil, sosyal ve çevresel açıdan çok yönlü kazanımlarıyla göz bebeğimiz üretim modellerinin başında geliyor.” diye konuştu.
